Waarom we ’s nachts alles overdenken 

Waarom pieker je juist ’s nachts? 

Overdenken in de nacht is een veelvoorkomend probleem. Veel mensen merken dat ze ’s nachts gaan piekeren zodra de dag tot rust komt. Dit komt doordat de prikkels van de dag wegvallen en je brein eindelijk de kans krijgt om alles te verwerken (Qasim et al., 2022). Vooral als je overdag veel stress hebt gehad, kan dit zich ’s uiten in overdenken in de nacht. 

Daarnaast speelt het brein ’s nachts anders in op zorgen. Je prefrontale cortex, het deel van je hersenen dat rationele beslissingen neemt, is minder actief. Hierdoor krijgen emotionele en irrationele gedachten meer de overhand. Dit kan leiden tot eindeloos malen over situaties, zorgen over de toekomst of zelfs het herbeleven van negatieve ervaringen uit het verleden (Qasim et al., 2022). 

————————————————————————————————————————– 

De Impact van Slapeloosheid 

Overdenken in de nacht kan leiden tot ernstige slaapproblemen. Als je hersenen constant actief blijven kom je moeilijk in slaap of word je midden in de nacht wakker. Dit kan resulteren in: 

• Vermoeidheid overdag – Moeite om energiek en alert te blijven. 

• Verminderde concentratie – Het wordt moeilijker om helder na te denken en productief te zijn. 

• Prikkelbaarheid – Slechte slaap kan leiden tot stemmingswisselingen en een korter lontje. 

• Meer stress en angst – Een vicieuze cirkel: piekeren veroorzaakt slaapproblemen, en slaapgebrek vergroot weer de neiging tot piekeren. 

• Fysieke klachten – Langdurige slapeloosheid kan zelfs leiden tot hoofdpijn, spierspanning en een verzwakt immuunsysteem (Qasim et al., 2022). 

————————————————————————————————————————– 

Hoe Kalmeer Je Je Gedachten? 

Gelukkig zijn er verschillende manieren om overdenken in de nacht te verminderen: 

1. Schrijf Je Gedachten Op 

Door je zorgen op papier te zetten, creëer je ruimte in je hoofd (Frias 2025). Een ‘piekerdagboek’ kan helpen om je hoofd leeg te maken voordat je gaat slapen. Schrijf op waar je aan denkt en probeer deze gedachten los te laten. 

Extra tip: Maak een ‘to-do-lijst’ voor de volgende dag. Dit helpt je hersenen te signaleren dat de taken voor morgen al gepland staan, waardoor je minder geneigd bent om er in bed over na te denken. 

2. Ontspannende Avondroutine 

Een rustgevende avondroutine helpt je lichaam en geest voor te bereiden op slaap (Pieter et al., 2022). Vermijd schermen een uur voor het slapen en kies in plaats daarvan voor rustgevende activiteiten zoals: 

• Lezen – Kies een ontspannend boek, geen thriller of werk gerelateerde lectuur. 

• Meditatie – Een korte meditatie helpt om de geest te kalmeren. 

• Licht rekken of yoga – Rustige bewegingen kunnen spanning in het lichaam verminderen. 

• Warme douche of bad – Dit helpt je lichaamstemperatuur te reguleren en bevordert ontspanning. 

3. Ademhalingsoefeningen 

Rustige, diepe ademhaling helpt je lichaam en geest te ontspannen en brengt je in een staat van rust (Danese et al, 2025). Probeer de 4-7-8 ademhalingstechniek: 

1. Adem 4 seconden in door je neus. 

2. Houd je adem 7 seconden vast. 

3. Adem langzaam uit door je mond gedurende 8 seconden. 

Herhaal dit enkele keren en merk hoe je lichaam zich ontspant. 

4. Beweeg Overdag Voldoende 

Regelmatige lichaamsbeweging helpt stress te verminderen en verbetert je slaapkwaliteit (Flaherty, 2022). Let er wel op dat je intensieve sportactiviteiten niet te laat op de avond plant, omdat dit je juist alerter kan maken. 

5. Beperk Cafeïne en Alcohol 

Cafeïne en alcohol kunnen de slaapkwaliteit negatief beïnvloeden (Flaherty, 2022). Probeer na de middag geen cafeïne houdende dranken meer te drinken en beperk alcoholgebruik in de avond. 

6. Professionele Hulp Zoeken 

Als piekeren chronisch wordt en je slaap ernstig beïnvloedt, kan het nuttig zijn om met een psycholoog of coach te praten (Matsumoto & Mochizuki, 2018). Er zijn verschillende therapieën, zoals cognitieve gedragstherapie, die kunnen helpen om piekergedachten te verminderen. 

Meer informatie kunt je lezen op de website van https://equilli.com/be/gedaan-met-slapeloosheid-stop-met-piekeren/#:~:text=Wanneer%20u%20’s%20nachts%20in,onderbewustzijn%20naar%20boven%20te%20halen (Willem, z.d.). hier vindt je aanvullende bronnen en professionele ondersteuning.